Petrykiwka (Petrykivka) – tradycyjne malarstwo dekoracyjne Ukrainy

W dzisiejszych czasach nie jest łatwo spotkać jeszcze lokalną sztukę zdobnictwa. Jednym z niezwykłych miejsc na świecie, gdzie taką sztukę można jeszcze zobaczyć jest niewielka wieś w Ukrainie – Petrykiwka. 

Wzmianka historyczna

Najstarsze zapisy na temat tej ukraińskiej wsi pochodzą z drugiej połowy XVIII wieku, kiedy mieszkańcy sąsiedniej wsi przenieśli narażoną na zalanie cerkiew właśnie do Petrykiwki. Nazwa wywodzi się natomiast od Kozaka Petryka, mającego założyć wieś dla chłopów pańszczyźnianych, żyjących w najbliższych okolicach. Sama wieś położona jest w obwodzie dniepropietrowskim i ściśle połączona jest z tradycją kozacką. 

Czym jest Petrykiwka?

Petrykiwka, prócz tego, że jest oczywiście nazwą wsi, jest również rodzajem wyjątkowego dekoracyjnego malarstwa nazwanego wzorami petrykiwskimi bądź po prostu petrykiwką. Początkowo mieszkańcy wsi zdobili przy pomocy petrykiwki głównie mieszkania, zarówno wewnątrz, jak i zewnątrz. Następnie zaczętego nią zdobić różnego rodzaju instrumenty muzyczne bądź przedmioty codziennego użytku. Dzisiaj elementy petrykiwki można odnaleźć praktycznie wszędzie. W Petrykiwce zachowana została tradycja, a w samej wsi odczuwalna jest niepowtarzalna atmosfera tegoż miejsca. Z biegiem lat we wsi powstało nawet Centrum Sztuki Ludowej, do której z przyjemnością zaglądają wielbiciele sztuki ludowej oraz turyści. Sama sztuka wpisana została w 2013 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO stając się przy okazji jednym z głównych symboli Ukrainy.

Fenomen Petrykiwki

Fenomenu tego rodzaju sztuki należy doszukiwać się przede wszystkim w niecodziennym wzornictwie i umiejętności stworzenia niepowtarzalnych obrazów. Tradycję przekazuje się tak naprawdę z pokolenia na pokolenie, a sztuką malarstwa zajmują się w głównej mierze kobiety. Do najważniejszych narzędzi, jakie są stosowane do stworzenia tych wyjątkowych arcydzieł należą ręce oraz pędzel, którego włosie stworzone jest z kociej sierści. Tradycja nakazuje spytać wpierw kota o to, czy może udostępnić artyście odrobinę swojej sierści. Do stworzenia tego rodzaju formy sztuki niezbędne jest połączenie odważnych kresek z tymi delikatnymi. Do ich namalowania służą czubki palców oraz wspomniany pędzel. W zamierzchłych czasach wierzono, że elementy sztuki wykazują właściwości magiczne i chronią ich właścicieli przed różnego rodzaju złymi omenami. Głównym motywem obrazów w większości przypadków są kwiaty, które czasem okalane są ptakami. Te elementy również mają swój wydźwięk i retorykę. Mistrzowie tego rodzaju malarstwa kultywują tradycję będąc jednak otwartym na wszelkie zmiany zachodzące w świecie. 

Dekoracyjne malarstwo, jakim jest Petrykiwka łączy więc przeszłość i tradycję ze współczesnością. Jest ono swoistym symbolem sztuki ludowej Ukrainy, rozpowszechnionym już na całym świecie. Niegdyś, sztuka ta nie wychodziła zza muru mieszkań czy domów. W dzisiejszych czasach elementy sztuki odnaleźć już można praktycznie wszędzie, wzory spotkać można na różnego rodzaju częściach garderoby, autach czy nawet telefonach. Coraz częściej sztuka ta stanowi również inspirację dla dekoratorów wnętrz, którzy motyw ten wykorzystują w tworzeniu własnych projektów.

2560 1707 O!Ukraina